PROGRAM
KOŁA PLASTYCZNEGO
„TWORZĘ, WIĘC JESTEM”
DLA UCZNIÓW
Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIĄ INTELEKTUALNĄ
W STOPNIU UMIARKOWANYM
ZESPÓŁ SZKÓŁ
NR 2
W RADOMIU
OPRACOWAŁY:
mgr Anna Bąk
mgr Wioletta Piskorz
„Wytwór plastyczny dziecka
jest prostym i bezpośrednim środkiem
jakim dziecko może określić
swoje istnienie na świecie,
swój własny świat,
samego siebie”.
M.Dedessa
I. Wstęp:
Twórczość plastyczna jest bardzo ważnym rodzajem aktywności wspomagającej rozwój osób z niepełnosprawnością intelektualną, a jej efekty są widoczne w różnych dziedzinach życia. Samodzielne wykonywanie prac plastycznych rozwija możliwości twórcze ucznia, wrażliwość estetyczną oraz pobudza jego wszechstronny rozwój przez odkrywanie przyjemności tworzenia i cieszenia się uzyskanym efektem. Osoby niepełnosprawne, mają ograniczone możliwości kontaktowania się ze światem: niepełny zakres słownictwa, problemy z wypowiadaniem swych myśli, powodują, że są niezrozumiane przez najbliższych. Zajęcia plastyczne rozwijają aktywność twórczą, dzięki której mają one szansę wyrażania własnych emocji i przeżyć oraz zamanifestowania własnego istnienia.
Działalność plastyczna dla niektórych uczniów może pełnić funkcje terapeutyczną, dla innych może być realizowaniem siebie i rozwijaniem talentów, ale dla wszystkich powinna być znakomitą zabawą. Dostrzegając powyższe wartości postanowiłyśmy opracować program koła plastycznego „Tworzę, wiec jestem”, który pozwoli uczniom tworzyć, rozwijać swoje zainteresowania i zdolności, stosować różne techniki plastyczne, ciekawie spędzać wolny czas oraz promować własną twórczość. Program koła plastycznego jest zgodny z podstawą programową kształcenia ogólnego dla uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym i znacznym w szkołach podstawowych i gimnazjach oraz ze statutowymi założeniami szkoły.
II. Cele
Cel główny:
Wspomaganie wszechstronnego rozwoju dzieci i młodzieży niepełnosprawnej przez kontakt ze sztuką – stwarzanie sytuacji edukacyjnych by uczestnicy programu mogli drogą kontaktu z plastyką w formie ekspresyjnej i percepcyjnej harmonizować rozwój i funkcjonowanie swojej osobowości, rozładowując negatywne emocje i przeżycia.
Cele szczegółowe
- Rozwijanie zainteresowań plastycznych w szczególności malarstwem, grafiką,tworzeniem form przestrzennych i przedmiotów dekoracyjnych.
- Doskonalenie sprawności manualnej.
- Stosowanie różnych technik plastycznych, nabywanie umiejętności praktyczno – technicznych w kierunku plastyki.
- Organizowanie czasu wolnego uczestników aby spędzili go w sposób twórczy z korzyścią dla siebie i środowiska w którym żyją.
- Promowanie twórczej działalności uczestników.
- Przekazywanie myśli i uczuć za pomocą środków plastycznych.
- Kształtowanie kultury estetycznej i wrażliwości na otaczający świat.
- Wyrabianie umiejętności organizowania warsztatu własnej pracy, ekonomicznego wykorzystywania materiałów.
- Przygotowanie do odbioru sztuki i uczestnictwa w kulturze.
- Podnoszenie poczucia własnej wartości i wiary we własne siły oraz stwarzanie możliwości osiągnięcia sukcesu.
III. Treści programowe
Realizacja programu „Tworzę, więc jestem” odbywać się będzie w trzech kierunkach:
- Działalność plastyczna obejmująca różne techniki.
- Odbiór sztuki.
- Promowanie twórczości plastycznej uczestników.
Bloki programowe |
Sposób realizacji |
Spodziewane efekty |
Działalność plastyczna obejmująca różne techniki. |
Wykonywanie prac plastycznych na zajęciach koła wg ustalonego planu. |
Stosowanie przez uczniów różnych technik plastycznych oraz odpowiednie ich łączenie w swoich pracach. Przekazywanie myśli i uczuć za pomocą środków plastycznych. |
Odbiór sztuki. |
Organizowanie wyjść do muzeum i na wystawy plastyczne wg bieżących ofert Eksponowanie reprodukcji prac artystów na zajęciach. |
Poznanie twórczości różnych artystów. Poznawanie instytucji kulturalnych. Uwrażliwienie na piękno sztuki. Przygotowanie do uczestnictwa w kulturze.
|
Promowanie twórczości plastycznej uczestników |
Udział w konkursach plastycznych szkolnych i pozaszkolnych Wystawianie prac dekoracyjnych i użytecznych na terenie szkoły Wystawianie prac w środowisku lokalnym(wystawy, kiermasze, aukcje) |
Podniesienie poczucia własnej wartości i wiary we własne siły Osiąganie satysfakcji z wykonanej pracy przez jej prezentację w środowisku szkolnym. Dostarczenie uczniom pozytywnych emocji. Osiąganie sukcesów przez uczniów. |
Działalność plastyczna – techniki stosowane na zajęciach:
1. Malarskie:
- malowanie farbami plakatowymi, akwarelowymi, akrylowymi
- malowanie na podłożu o zróżnicowanej fakturze (sól, piasek, papier ścierny, pasta do zębów, bibuła, gaza, płótno,
- malowanie nitką
- malowanie linijką
2. Graficzne:
- kalkografia
- drukowanie z kawałków tkanin
- monotypia
3. Rzeźba:
- modelowanie masy solnej
- formowanie z masy papierowej
- odlewy gipsowe
- modelowanie przestrzenne techniką nawarstwiania papieru
4. Techniki mieszane:
- kolaż
- wydrapywanka
- stemplowanie
- dekorowanie
- wyklejanie
- papieroplastyka
Tematyka zajęć koła plastycznego związana jest z czterema porami roku i okazjonalnymi świętami, dlatego tematy zajęć ujmujemy w sześciu działach:
- Jesień
- Święta Bożego Narodzenia
- Zima
- Wiosna
- Wielkanoc
- Lato
Plan zajęć koła plastycznego:
Działy tematyczne
|
Sposób realizacji |
Spodziewane efekty |
Jesień |
Jesienne nastroje – malowanie nitką w wąskiej gamie barw kolorystycznych – barwy ciepłe.
Jesienne zbiory – modelowanie przestrzenne z wykorzystaniem masy papierowej.
Grzyby – formowanie przestrzenne techniką nawarstwiania papieru. |
Rozpoznaje i nazywa barwy ciepłe. Potrafi wykonać pracę plastyczną przez malowanie nitką. Zna składniki potrzebne do wykonania masy papierowej. Potrafi nakładać i modelować masę na wykonany z papieru model.
Potrafi wykonać klajster z mąki i wody.
|
Boże Narodzenie |
Aniołki - wyrabianie i modelowanie aniołków z masy solnej.
Świąteczne ozdoby – wykonanie odlewów gipsowych do gotowych foremek.
Świąteczne kartki – wydrapywanka na podkładzie z kolorowych tuszy.
|
Potrafi wykonać masę solną. Modeluje aniołki wg wzoru. Potrafi wykonać odlew gipsowy. Dekoruje ozdoby wg własnego pomysłu.
Zna kolejne etapy powstawania wydrapywanki. |
Zima |
Malowane mrozem – wykonanie kolażu z koronek i zapałek.
Zimowy pejzaż – malowanie farbami plakatowymi na podkładzie z pasty do zębów – barwy zimne.
Zimowe pomysły– drukowanie z kawałków tkanin. |
Komponuje pracę z wykorzystaniem różnych materiałów.
Rozpoznaje i nazywa barwy zimne.
Potrafi wykonać proste odbitki graficzne.
|
Wielkanoc |
Pisanki – wyklejanie wydmuszek ziarnami o różnej wielkości.
Baranek z włóczki – wykonanie pracy przestrzennej wg wzoru. |
Komponuje i przykleja ziarna na modelu przestrzennym.
Potrafi wykonać pracę wg wzoru używając rożnych materiałów. |
Wiosna |
Zwierzaki – formowanie przestrzenne techniką nawarstwiania papieru.
Maki - malowanie farbami akwarelowymi na podkładzie z gazy. Podwodny świat – monotypia graficzna na kartonie.
|
Nadaje odpowiedni kształt wykonywanym przedmiotom przez nakładanie kilku warstw papieru i klajstru. Potrafi wykonać podkład z gazy.
Potrafi wykonać pracę techniką monotypii.
|
Lato |
Zachód słońca – malowanie farbami akrylowymi za pomocą linijki.
Wakacyjna podróż – stemplowanie ziemniakiem.
Kwiaty – kalkografia.
|
Potrafi wykonać prace plastyczną za pomocą linijki.
Komponuje prace plastyczną używając stempli z ziemniaka. Potrafi wykonać pracę techniką kalkografii. |
IV. Procedury osiągania celów
Realizacja programu „Tworzę, więc jestem” wymaga stosowania różnorodnych metod i form pracy:
Metody:
- Metody słowne – oparte na posługiwaniu się słowem, są obecne w czasie percepcji, ekspresji, przekazywania informacji, konstruowania zadań, a także w czasie samego tworzenia.
- Metody oglądowe – oparte na pokazie i obserwacji zjawisk, dzieł sztuki, fotografii, plakatów.
- Metody praktyczne – oparte na działaniu. Zaliczyć do nich należy metodę ćwiczeń praktycznych oraz metodę badawczą. Obie te metody oparte są na czynnościach manualnych i stosowane są w toku działalności ekspresyjno – twórczej. Metoda badawcza zmusza ucznia do własnych poszukiwań i rozwiązań.
- Metody problemowe – szczególnie ważne przy rozwijaniu zainteresowań, wdrażają do samodzielnego myślenia i działania, a przy tym dostarczają uczniom przeżyć i motywacji do dalszej pracy.
Formy:
- Indywidualna
- Grupowa
- Zbiorowa
V. Uwagi o realizacji programu
Program przeznaczony jest dla uczniów Zespołu Szkół nr 2 w Radomiu z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym. Program będzie realizowany w roku szkolnym 2007/2008 na zajęciach dodatkowych w wymiarze 1 godziny tygodniowo. Zadania i stopień trudności są dostosowane do potrzeb i możliwości uczniów.
Program będzie realizowany w czasie zajęć organizowanych na terenie szkoły i w plenerze oraz wyjść do muzeum i na wystawy plastyczne.
Właściwa realizacja programu rozpocznie się w październiku i będzie trwała do maja, miesiąc wrzesień przeznaczony jest na określenie umiejętności początkowych ( na podstawie dokumentacji szkolnej – rejestry umiejętności oraz przeprowadzony zostanie pretest ) a miesiąc czerwiec na ewaluację programu czyli sprawdzenie poziomu opanowania umiejętności.
VI. Ewaluacja
Program koła plastycznego zostanie poddany ewaluacji czyli sprawdzeniu poziomu realizacji zamierzonych celów oraz skuteczności zaproponowanych metod i form pracy.
Do jej przeprowadzenia wykorzystamy:
- analizę osiągnięć uczniów w konkursach plastycznych
- frekwencję i aktywność na zajęciach
- indywidualne karty obserwacyjne ucznia.
Postępy osiągnięte podczas wdrażania programu będą notowane w kartach obserwacyjnych sporządzonych dla każdego ucznia w skali od 1 do 5 (1 – umiejętność nieopanowana, 5 – umiejętność opanowana).
VII. Bibliografia
- W. Witkowski „Jak kreować programy edukacyjne” Glob, Studium Kształcenia Ustawicznego, Olsztyn, 2000
- A. Jabłońska „Techniki plastyczne dla dzieci”, „ Zabawy plastyczne dla małych i dużych”, Świat Książki, Warszawa 1997
- J. Lewicka „100 technik plastycznych”, Nasza Księgarnia, Warszawa 1967.
- S. Popek „Analiza psychologiczna twórczości plastycznej dzieci i młodzieży”, WSiP, Warszawa 1985
- F. Watt „Księga pomysłów plastycznych”, Delta, Warszawa 2004
- M. Jąder „Techniki plastyczne rozwijające wyobraźnię” Impuls, Kraków 2007
- A. Kalbarczyk „Zabawy ze sztuką” Impuls, Kraków 2006
- J. Garda-Łukaszewska, T. Szperkowski „Współtworzenie zajęcia plastyczne z osobami upośledzonymi umysłowo” WSiP, Warszawa 1997
- Przewodnik dla nauczycieli uczniów upośledzonych umysłowo w stopniu znacznym i umiarkowanym. Część II CMPPP, Warszawa 2002
- Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla uczniów upośledzonych umysłowo w stopniu umiarkowanym i znacznym w szkołach podstawowych i gimnazjach; (załącznik Nr 1 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 13 grudnia 2005 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół - Dz. U. Nr 19 poz. 165).
- Statut Zespołu Szkół nr 2 w Radomiu
KARTA OBSERWACYJNA
Imię i nazwisko ucznia……………………………………………………………
Wiek …………..
Umiejętności
|
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
1. Organizuje własne stanowisko pracy. |
|
|
|
|
|
2. Rozpoznaje i nazywa barwy ciepłe.
|
|
|
|
|
|
3. Wykonuje pracę plastyczną przez malowanie nitką.
|
|
|
|
|
|
4. Zna składniki potrzebne do wykonania masy papierowej |
|
|
|
|
|
5. Nakłada i modeluje masę na wykonany z papieru model. |
|
|
|
|
|
6. Wykonuje klajster z mąki i wody. |
|
|
|
|
|
7. Wykonuje masę solną. |
|
|
|
|
|
8. Modeluje aniołki wg wzoru. |
|
|
|
|
|
9. Wykonuje odlew gipsowy. |
|
|
|
|
|
10. Dekoruje ozdoby wg własnego pomysłu.
|
|
|
|
|
|
11. Zna kolejne etapy powstawania wydrapywanki. |
|
|
|
|
|
12. Komponuje prace z wykorzystaniem różnych materiałów. |
|
|
|
|
|
13. Rozpoznaje i nazywa barwy zimne. |
|
|
|
|
|
14. Wykonuje proste odbitki graficzne. |
|
|
|
|
|
15. Komponuje i przykleja ziarna na modelu przestrzennym. |
|
|
|
|
|
16. Wykonuje pracę wg wzoru używając różnych materiałów. |
|
|
|
|
|
17. Nadaje odpowiedni kształt wykonywanym przedmiotom przez nakładanie kilku warstw papieru i klajstru. |
|
|
|
|
|
18. Wykonuje podkład z gazy. |
|
|
|
|
|
19. Wykonuje prace techniką monotypii. |
|
|
|
|
|
20. Wykonuje prace plastyczną za pomocą linijki. |
|
|
|
|
|
21. Komponuje pracę plastyczna używając stempli z ziemniaka. |
|
|
|
|
|
22. Potrafi wykonać pracę technika kalkografii |
|
|
|
|
|
23. Dba o estetykę wykonywanej pracy. |
|
|
|
|
|